Bài viết

Khái niệm hiến tặng giác mạc

Hiến tặng giác mạc là gì?

Hiến tặng giác mạc là việc hiến tặng lớp màng trong suốt che phủ phần trước của mắt (giác mạc) sau khi qua đời để giúp phục hồi thị lực cho người khác. Đây là một hành động cao đẹp, thể hiện lòng nhân ái và sự sẻ chia của mỗi cá nhân.

Sự khác biệt giữa hiến tặng giác mạc và hiến tặng nhãn cầu

Nhiều người lầm tưởng rằng hiến tặng giác mạc đồng nghĩa với hiến tặng toàn bộ nhãn cầu. Tuy nhiên, điều này là không chính xác. Khi bạn hiến tặng giác mạc, chỉ có lớp màng trong suốt che phủ phần trước của mắt (giác mạc) được lấy để cấy ghép. Phần còn lại của nhãn cầu, bao gồm mống mắt, đồng tử và võng mạc, sẽ không được sử dụng.

Vì sao chỉ lấy giác mạc để cấy ghép?

Kỹ thuật y tế hiện nay chưa thể ghép toàn bộ nhãn cầu. Lý do là vì các mô khác trong nhãn cầu, ngoại trừ giác mạc, dễ bị thoái hóa và không thể tồn tại lâu sau khi được hiến tặng.

Đây là lý do tại sao khi bạn chọn trở thành người hiến tặng, bạn sẽ thấy giác mạc nằm trong danh sách các cơ quan và mô mà bạn có thể chọn hiến tặng.

Mô phỏng phần giác mạc hiến tặng.

Mặc dù, kỹ thuật y tế hiện tại chưa thể ghép toàn bộ nhãn cầu, các bác sĩ phẫu thuật đã có thể thay thế các phần của mắt gồm: giác mạc, củng mạc bằng nguồn hiến tặng trong nhiều năm. Những ca ghép này giúp phục hồi thị lực cho hơn 84.000 người mỗi năm, và đã giúp cho hơn 1.800.000 người trên toàn thế giới tìm lại được ánh sáng kể từ năm 1961.

Hiểu thêm về Hiến tặng giác mạc

Vai trò của giác mạc 

Giác mạc là lớp màng trong suốt hình vòm che phủ đồng tử và mống mắt, đóng vai trò quan trọng trong việc truyền dẫn ánh sáng đến võng mạc, giúp chúng ta nhìn thấy thế giới xung quanh. Khi giác mạc bị tổn thương hoặc do bệnh tật, nó có thể bị hoại tử, hư hỏng hoặc sẹo, dẫn đến mờ mắt, thậm chí mất thị lực hoàn toàn.

Phương pháp phẫu thuật ghép giác mạc

Ghép giác mạc là phương pháp điều trị hiệu quả cho những người bị mất thị lực do các bệnh lý về giác mạc như đục giác mạc, chấn thương, nhiễm trùng,… Nhờ có giác mạc hiến tặng, hàng ngàn người mỗi năm đã có thể nhìn thấy ánh sáng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Ghép giác mạc là loại ghép mô phổ biến, cần có một giác mạc khỏe mạnh, trong suốt để thay thế và có thị lực tốt. Trong quá trình ghép giác mạc, giác mạc bị tổn thương sẽ được bác sĩ phẫu thuật loại bỏ và thay thế bằng giác mạc hiến tặng trong suốt.

Lưu ý: Mặc dù ghép giác mạc là cách điều trị phổ biến nhất, nhưng không phải là cách duy nhất để người bệnh có thể lấy lại thị lực.

Ghép giác mạc cho những bệnh nhân khiếm thị do bệnh lý giác mạc

Hiến tặng giác mạc giúp ích như thế nào?

Mỗi người hiến tặng giác mạc có thể mang đến ánh sáng cho tối đa hai người, giúp họ phục hồi thị lực với tỷ lệ thành công lên đến 95%. Ghép giác mạc không chỉ mang lại thị lực mà còn giảm đau và cải thiện tình trạng của giác mạc bị tổn thương.

Nếu bạn chọn trở thành người hiến tặng giác mạc khi qua đời, bạn có thể giúp phục hồi thị lực cho những người không may bị mù do các bệnh lý: 

• Bệnh hoặc chấn thương khiến giác mạc bị đục hoặc bị biến dạng, gây giảm thị lực
• Sẹo giác mạc sau khi bị nhiễm trùng như loét giác mạc, nhiễm virus
• Keratoconus (hay giác mạc chóp, thường ở người trẻ tuổi)
• Tuổi tác hoặc các rối loạn mang yếu tố di truyền như loạn dưỡng giác mạc di truyền có thể dẫn đến đục giác mạc

Hình ảnh minh họa bệnh lý giác mạc

Tại Việt Nam hiện nay, có hơn 300.000 người đang đau đáu mong chờ một tia hy vọng, một cơ hội được nhìn thấy ánh sáng qua phẫu thuật ghép giác mạc. Tuy nhiên, nguồn giác mạc hiến tặng còn quá hạn chế, không đủ để đáp ứng nhu cầu cấp bách này.

Mỗi giác mạc hiến tặng là một món quà vô giá, mang đến ánh sáng cho những người mù lòa, giúp họ tái hòa nhập cộng đồng và sống một cuộc đời trọn vẹn.

Bạn có thể trở thành người gieo mầm hy vọng cho những bệnh nhân khiếm thị do bệnh lý giác mạc!

Đăng ký hiến tặng giác mạc

Các công dụng khác của Hiến tặng mắt

Mặc dù toàn bộ nhãn cầu hiến tặng không thể dùng để ghép, chúng có thể được sử dụng cho nghiên cứu và giáo dục. Nghiên cứu toàn bộ nhãn cầu đã dẫn đến những tiến bộ trong việc hiểu biết về nguyên nhân và tác động của các bệnh lý như bệnh tăng nhãn áp (glaucoma), bệnh võng mạc, các biến chứng về mắt của bệnh tiểu đường và các rối loạn thị giác  khác. Nghiên cứu này có thể dẫn đến các phương pháp điều trị mới và thậm chí là chữa khỏi bệnh.

Ai có thể hiến tặng giác mạc?

Hầu hết mọi người kể cả những người mắc bệnh nan y đều có thể trở thành người hiến Hầu hết mọi người đều có thể trở thành người hiến tặng giác mạc, bất kể tuổi tác, màu mắt, thị lực hay tiền sử bệnh lý. Điều này có nghĩa là mọi người đều có cơ hội mang đến ánh sáng cho người khác sau khi qua đời.

Điều kiện để hiến tặng giác mạc

• Không mắc bệnh truyền nhiễm như HIV, viêm gan B, C, hoặc ung thư tại mắt.
• Không có tiền sử sử dụng ma túy hoặc chất kích thích trong thời gian dài.
• Có sức khỏe tương đối tốt và không có bệnh lý ảnh hưởng đến chất lượng giác mạc.

Hiến tặng giác mạc – “Cho đi là còn mãi”

Lưu ý:

• Nhóm máu của người hiến tặng giác mạc không cần phải phù hợp với nhóm máu của người nhận.
• Việc hiến tặng giác mạc không ảnh hưởng đến ngoại hình của bạn sau khi qua đời.

Quy trình hiến tặng giác mạc

• Khi một người qua đời, gia đình có thể liên hệ với ngân hàng mắt để thực hiện quy trình hiến tặng.
• Các chuyên gia y tế sẽ tiến hành lấy giác mạc trong vòng 6-8 giờ sau khi người hiến qua đời.
• Giác mạc sau đó được kiểm tra và bảo quản trong điều kiện đặc biệt trước khi cấy ghép.